JAVA Core นวัตกรรมวัสดุจาก “กากกาแฟ” เพื่อความยั่งยืนของวัฒนธรรมร้านกาแฟ
-
01 Nov 2012
-
24705
เรื่อง : อาศิรา พนาราม
วัฒนธรรมร้านกาแฟที่ครั้งหนึ่งเราเคยคิดว่าอาจเป็นเพียง “กระแส” วูบวาบ แต่ถึงวันนี้มันกลับกลายเป็นว่า ชนชั้นกลางของประเทศไทยได้ตอบรับกับวัฒนธรรมนี้จนมันเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตอย่างถาวร เราจะเห็นว่ามีร้านกาแฟน้อยใหญ่ทยอยผุดขึ้นแทบจะทุกมุมเมือง ซึ่งสิ่งที่ตามมาก็ไม่ใช่แค่วิถีการดื่มกาแฟเย็นเจี๊ยบกับวิปครีมลอยฟ่องเท่านั้น ขยะที่ฟูอยู่หลังเคาน์เตอร์ชงกาแฟก็กองออกมาจนต้องหา “วิธีจัดการ” ด้วยเช่นกัน
| ทุกวันนี้มีร้านกาแฟหลายแห่งที่คิดหาวิธีนำ “กากกาแฟเหลือทิ้ง” กลับมาใช้ใหม่ บ้างก็นำไปหมักเป็นปุ๋ย บ้างก็นำไปผสมกับผงคาร์บอนทำเป็นถ่านเชื้อเพลิง บ้างก็นำไปทำเป็นกระถาง แต่จนแล้วจนรอดก็ยังไม่มีใครที่สามารถพัฒนากากาแฟขึ้นเป็นวัสดุใหม่ได้แบบจริงจัง |
แต่ ณ วันนี้ ร้านกาแฟแบรนด์ใหญ่อย่าง “สตาร์บักส์” ได้ร่วมมือกับ ผศ.ดร.สิงห์ อินทรชูโต นักออกแบบจากแบรนด์ OSISU และบริษัท Sonite Innovative Surfaces เพื่อหาหนทางนำ “นวัตกรรม” เข้ามาจัดการแปรกากกาแฟให้เป็น “วัสดุใหม่สำหรับการออกแบบเฟอร์นิเจอร์”
การผลิตวัสดุใหม่จากกากกาแฟนี้ไม่ใช่เรื่องง่าย ต้องอาศัยทั้งเทคนิคการผสานวัตถุดิบธรรมชาติเข้ากับวัสดุประสาน (ซึ่งเป็นงานของนักเคมีในห้องแลป) นอกจากนั้นยังต้องเผชิญกับความยุ่งยากในการจัดการและจัดเก็บวัสดุ, การวางแผนจัดส่งที่รวดเร็วเพื่อไม่ให้วัตถุดิบเสียสภาพ, ฯลฯ
ตลอดกระบวนการจึงต้องอาศัยความร่วมมือและความทุ่มเทจากทุกฝ่าย แต่ในที่สุดสามทหารเสือก็สามารถสร้างสรรค์วัสดุใหม่ขึ้นได้สำเร็จในรูปแบบ “แผ่นเรียบ” ซึ่งสามารถนำไปใช้ในงานก่อสร้างเป็นวัสดุ “ทดแทนไม้” ได้ โดยวัสดุใหม่ดังกล่าวได้ถูกขนานนามว่า “JAVA Core” ตามชื่อเมล็ดพันธุ์กาแฟอันเป็นวัตถุดิบตั้งต้น
ในขั้นตอนต่อไป ผศ.ดร.สิงห์ ได้นำวัสดุแผ่นเรียบมาออกแบบเป็นชิ้นงาน 3 มิติ เพื่อทดลองศักยภาพของวัสดุต่อการใช้งานที่หลากหลาย (โดยไม่มีการใช้วัสดุอื่นร่วมเลย) เริ่มต้นจาก “โต๊ะกลาง” ในร้านสตาร์บัคส์ ขยายต่อไปเป็น “เฟอร์นิเจอร์กึ่งปฏิมากรรม” ในคอลเลกชั่น Logg (ซึ่ง ผศ.ดร.สิงห์ ได้รับแรงบันดาลใจมาจากกิ่งก้านและลำต้นของต้นไม้) จากนั้นก็พัฒนาต่อยอดไปเป็นวัสดุก่อสร้างอีกหลายชนิด เช่น Java Solid Surface ใช้กรุผิวงานเคาน์เตอร์, Mosaic และ Tile เป็นวัสดุปูผนัง ฯลฯ เชื่อแน่ว่าในอนาคตวัสดุชนิดใหม่นี้จะยังคงถูกพัฒนาต่อยอดไปสู่การใช้งานในรูปแบบอื่นๆ อีกแน่นอน (ล่าสุด ผลงาน Java Stools ฝีมือผศ.ดร.สิงห์ ก็ได้รับคัดเลือกให้เข้ารอบ Design Excellence Award 2012 ของกระทรวงพาณิชย์แล้ว)
ใครที่อยากสัมผัสกับเฟอร์นิเจอร์จากกากกาแฟนี้อย่างใกล้ชิด ขอให้แวะไปที่ร้านสตาร์บัคส์สาขาเมกาบางนาก่อน (ขณะนี้มีความพยายามที่จะขยายผลไปยังร้านสตาร์บัคส์สาขาอื่น รวมถึงร้านกาแฟอื่นๆ ที่สนใจด้วย)
