“Upcycling” เทคนิคการรีไซเคิลธรรมดาที่ไม่ธรรมดา

เรื่อง : อาศิรา พนาราม

เคยเห็นงานดัดแปลงขวดน้ำพลาสติก PET ของคนไทยเป็นของแต่งบ้าน ก็ว่าสวยและแสนจะสร้างสรรค์แล้ว แต่พอมาเจอผลงานชุดนี้เข้าถึงกับทึ่ง เพราะขวด PET ได้ถูกเปลี่ยนรูปร่างและการใช้งานให้แตกต่างไปอย่างสิ้นเชิง กลายเป็นงานศิลปะที่ดูแปลกประหลาดแต่หรูหรา แถมมาคู่กับการใช้งานได้ด้วย

Gulnur Ozdaglar สถาปนิก / กราฟฟิกดีไซเนอร์ / ศิลปินมากประสบการณ์และรางวัลผู้นี้ ได้เริ่มนำวัสดุเหลือใช้มาเพิ่มมูลค่าเป็นงานศิลปะเมื่อปี 2008 เธอเรียกกระบวนการทดลองกับวัสดุนี้ว่า “Upcycling” และตั้งชื่อผลงานชุดนี้ว่า Tertium Non Data เป็นภาษาลาตินที่แปลว่า “The third is not given” ซึ่งในกรณีนี้หมายถึง “การรวมกันของของ 2 สิ่ง ที่ได้ก่อให้เกิดสิ่งใหม่ลำดับที่ 3 ขึ้นมา” เมื่อขวดพลาสติกมาเจอกับความร้อน มันได้แปรสภาพกลายเป็นวัสดุที่มีพื้นผิวแปลกใหม่ Ozdaglar ค้นพบระหว่างการทำงานว่าพลาสติกนั้น “เสีย” คุณลักษณะเดิมไปเมื่อถูกความร้อน แต่ในขณะเดียวกันก็ “ได้” เปลี่ยนแปลงไปสู่ความงามแบบใหม่ด้วย นี่คือที่มาของคอลเลกชั่นชามโปร่งบาง ที่มีรูปร่างคล้ายแมงกะพรุน ดอกไม้ และสิ่งมีชีวิตหน้าตาประหลาด ซึ่งใช้งานได้จริงเหมือนกับเป็นชามพลาสติกทั่วไป (เพียงแต่ไม่เหมาะกับการใส่อาหาร)

ในขั้นตอนการทำ Ozdaglar ใช้ความร้อนค่อยๆ ลนจากขอบขวดเพื่อให้เนื้อพลาสติกค่อยๆ เปลี่ยนแปลง เกิดพื้นผิวที่ไม่สม่ำเสมอ เธอทดลองด้วยวิธีการหลายๆ อย่าง ทำให้เกิดผลลัพธ์เป็นชามรูปร่างหลากหลาย เช่น ใช้ปากกาความร้อนสร้างพื้นผิวแปลกๆ บนขวดพลาสติก ทดลองตัดเป็นกลีบต่างๆ แต่งเป็นรูปดอกไม้ ฯลฯ นอกจากคอลเล็กชั่นชามชุดนี้แล้ว Ozdaglar ยังนำพลาสติก PET ที่เธอแปลงรูปร่างและพื้นผิวด้วยวิธีการต่างๆ มาทำเป็นเครื่องประดับและของตกแต่งบ้านที่สวยงามด้วย

อ้างอิง:
http://www.gulnurozdaglar.com/index.html
http://www.instructables.com/id/make-an-art-bowl-from-pet-bottle/