Los Angeles: The New Hollywood for YouTubers

ในปี 2014 โจอี อเฮิร์น (Joey Ahern) ย้ายจากฟลอริดามายังลอสแอนเจลิสเพื่อวิ่งตามความฝันที่จะมีชื่อเสียงและเป็นที่รู้จัก หากแต่ฝันของอเฮิร์น ไม่ใช่ฝันที่จะแจ้งเกิดเป็นดาราจอเงินหรือจอแก้วอย่างที่แล้วมา เขาฝันที่จะแจ้งเกิดและมีชื่อเสียงในยุคทองของโลกโซเชียลมีเดียเฉกเช่นเดียวกับดาราฮอลลีวูดในฐานะของยูทูบเบอร์ที่สร้างอาชีพและรายได้จากการผลิตวิดีโอขำขันบอกเล่าเรื่องราวของเขาและ ‘สตีล’ Steel สุนัขของเขา อเฮิร์นเชื่อว่าการได้อยู่อาศัยในเมืองแห่งดาราแวดวงโซเชียล จะช่วยเพิ่มจำนวนผู้ชมในช่องยูทูบของเขา อันจะนำมาซึ่งชื่อเสียงและรายได้ที่งดงาม “โลกทั้งใบของโซเชียลมีเดียอยู่ที่นี่” อเฮิร์นกล่าว ไม่ว่าจะยุคไหนสมัยไหน ลอสแอนเจลิสยังเปรียบเสมือนปลายทางของความฝันที่นักล่าฝันทุกคนถวิลหาอยากเข้ามาอยู่อาศัย เพื่อหาโอกาสแจ้งเกิดบนเส้นดาราผู้มีชื่อเสียง แม้ความนิยมในจอแก้วในปัจจุบันจะลดลงและผู้คนหันไปหาความบันเทิงบนจอมือถือแทน ก็ไม่ได้ทำให้ความนิยมในแอลเอมีน้อยลงแม้แต่น้อย เมื่อสถานที่ บริการ และบรรยากาศของเมืองถูกปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องไปกับยุคสมัย แอลเอยังคงเป็นแอลเอที่ทำหน้าที่เป็นบ้านหลังใหญ่แห่งฮอลลีวูดในยุคดิจิทัล คอยต้อนรับผู้คนที่มีความฝันที่ต่างแพ็กกระเป๋าเดินทางเข้ามาอยู่อาศัย ไขว่คว้าโอกาส และเสี่ยงโชคในเมืองแห่งนี้เรื่อยมา   

บ้านหลังใหญ่ของดาราในโลกโซเชียล
 เรื่องของอเฮิร์นไม่ใช่เรื่องใหม่ ยูทูบเบอร์จำนวนไม่น้อยพากันเข้ามาอยู่อาศัยในแอลเอ บ้างย้ายเมือง บ้างย้ายรัฐ บ้างย้ายประเทศมายังเมืองแห่งนี้ เพื่อหวังสร้างชื่อเสียงในเมืองหลวงแห่งอุตสาหกรรมความบันเทิงที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของสหรัฐฯ เมืองแห่งนางฟ้าแห่งนี้มอบโอกาสแจ้งเกิดให้กับยูทูบเบอร์หลายต่อหลายคนไม่ว่าจะเป็น โลแกน พอล (Logan Paul) ที่มีอายุเพียง 23 ปี แต่ทำเงินได้ถึง 14.5 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ในปี 2018 จากช่องยูทูบของเขา เมื่อสปอตไลต์ฉายไฟส่องให้ยูทูบเบอร์เป็นที่รู้จักและโดดเด่นเหนือใคร แบรนด์ต่างๆ จึงขอจองตัวเป็นพรีเซนเตอร์สินค้าอันนำมาซึ่งรายได้ที่งดงาม มาร์กิไพลเออร์ (Markiplier) อายุ 29 ปี สร้างชื่อเสียงจากการทำวิดีโอเล่าเรื่องเกมและเรื่องตลกยูทูบจนแบรนด์ต่างๆ พากันมาร่วมงานกับเขา นำมาซึ่งรายได้ที่มากถึง 17.5 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ในปี 2018 ชื่อเสียงที่เหล่ายูทูบเบอร์ได้รับมานั้น คือ โอกาสในการขายสินค้าชั้นดี ในปี 2009 แคสซีย์ โฮ (Cassey Ho) ลาออกจากงานแรกของเธอในฐานะครูสอนพิลาทิสมาทำช่องยูทูบออกกำลังกายของตัวเอง พร้อมทั้งออกสินค้าเสื้อผ้าและอุปกรณ์ออกกำลังกาย โฮสามารถยกระดับสถานะทางการเงินของเธอได้อย่างไม่ยากจากการขายสินค้า สปอนเซอร์ และค่าโฆษณา จากวิดีโอสอนพิลาทิสในยูทูบตัวแรกของเธอ ก็นำมาซึ่งการว่าจ้างพนักงาน 12 คน รวมทั้งการเช่าสตูดิโอถ่ายทำและโกดังเก็บสินค้า “ฉันคิดอยู่เสมอว่านักสร้างสรรค์ทั้งหลายจะขายสินค้าของตนเอง ฉันคิดว่านั่นคือทางที่ควรจะเป็น” โฮกล่าว

การย้ายเมืองเข้ามาล่าฝันในแอลเอไม่ใช่เรื่องที่ยากเกินเอื้อม จริงอยู่ที่ว่าค่าครองชีพในแอลเอไม่ได้ถูก แต่ก็ไม่ได้สูงเท่าเมืองใหญ่อื่นๆ หนังสือพิมพ์ USA Today รายงานในปี 2018 ว่าแอลเอเป็นเมืองที่มีค่าครองชีพที่สูงเป็นอันดับ 10 โดยค่าครองชีพสูงกว่าค่าครองชีพเฉลี่ยทั่วประเทศที่ร้อยละ 17.7 ในขณะที่นิวยอร์กซิตี้ตามมาในอันดับ 5 โดยมีค่าครองชีพสูงกว่าค่าเฉลี่ยฯ ที่ร้อยละ 22 ส่วนซานโฮเซในซิลิคอน แวลลีย์ ครองแชมป์ค่าครองชีพสูงที่สุดเป็นอันดับ 1 โดยมีค่าครองชีพสูงกว่าค่าเฉลี่ยฯ ที่ร้อยละ 27.1 ค่าครองชีพที่พอสู้ไหวเอื้อให้เหล่ายูทูบเบอร์สามารถย้ายเข้ามาอยู่และหมุนเงินที่มีนำไปใช้สร้างวิดีโอได้ นอกจากนี้ในเมืองยังมีอาชีพในวงการบันเทิงมากมายรอพวกเขาอยู่ ไม่ว่าจะเป็นคนถ่ายทำภาพยนตร์ กองถ่าย หรือนักแสดง ที่ช่วยเพิ่มรายได้เสริมมาสานฝันให้เป็นจริง โอกาสในการเข้าถึงเครือข่ายวงการบันเทิงผ่านการทดสอบอ่านบทละครหรือภาพยนตร์ แม้ว่าจะเป็นบทตัวประกอบเล็กๆ ก็ไม่ใช่เรื่องที่ควรมองข้าม เพราะนอกจากจะเป็นรายได้เสริมแล้ว ยังเป็นโอกาสในการสร้างชื่อเสียงและเพิ่มความนิยมให้กับช่องยูทูบของพวกเขา

ย้ายบ้านไปใกล้คนดัง
เมื่อเมืองกลายเป็นบ้านหลังใหญ่ของดาราในโลกโซเชียล แอลเอจึงเปรียบเสมือนแม่เหล็กดึงดูดให้ยูทูบเบอร์พากันเข้ามาอาศัยอยู่ในเมืองนี้เพื่อโอกาสที่จะได้พบเจอ แลกเปลี่ยน และที่สำคัญเหนือสิ่งอื่นใด คือ การได้ร่วมงานกันระหว่างยูทูบเบอร์ ซึ่งถือเป็นการช่วยสร้างชื่อเสียงให้กันและกัน เคอร์นีย์ (Cerny) ย้ายจากฟลอริดามาลอสแอนเจลิสเพื่อเป็นนักแสดง แต่กลับไปไม่ถึงฝั่งฝันเนื่องจากประสบการณ์ด้านการแสดงของเธอที่ไม่ได้มีมากนัก ทำให้ถูกปฏิเสธหลังจากไปทดสอบอ่านบทการแสดงหลายต่อหลายครั้ง เมื่อฮอลลีวูดไม่เปิดทางให้อย่างที่หวังไว้ เคอร์นีย์จึงหันมาลองทำวิดีโอและอัพโหลดลงช่อง Vine ด้วยสไตล์ตลกๆ และขี้เล่น ทำให้เธอเริ่มมีชื่อเสียงและรายได้จำนวนหนึ่งจนสามารถขยับขยายที่อยู่มายังอพาร์ตเมนต์หมายเลข 1600 บนถนน Vine Street อพาตเมนต์จำนวน 550 ยูนิตแห่งนี้ในฮอลลีวูด คือ บ้านของดาราและเซเลบในโลกโซเชียลมีเดีย “มันเพอร์เฟกต์มาก พวกเราสามารถถ่ายวิดีโอที่ไหนเมื่อไรก็ได้” เคอร์นีย์กล่าว “การได้พาตัวเองมาอยู่กับคนที่ครีเอทีฟคนอื่นๆ ช่วยได้เยอะเลย” ทุกวันนี้ เธอได้เป็นหนึ่งในคนดังแถวหน้าของแอลเอที่มีจำนวนคนติดตามในอินสตาแกรมถึง 18.8 ล้านคนและคนติดตามในยูทูบอีก 1.1 ล้านคน แบรนด์ต่างๆ สปอนเซอร์สินค้าให้กับเธอมากมาย อย่างที่กางเกงยีนส์ Guess จ่ายเงินหกหลักให้กับเธอเพื่อโปรโมทสินค้าของแบรนด์

การใช้ชีวิตอยู่ใน 1600 Vine สามารถเปิดประตูสู่ความสำเร็จได้อย่างไม่น่าเชื่อ ในปี 2017 นักแสดงอย่างเรย์ ดิแอซ (Ray Diaz) ที่มีคนติดตามในอินสตาแกรมแค่ 5,000 คน ได้พบกับมิสพอนส์ (Ms. Pons) หรือยูทูบเบอร์สายตลกอายุ 21 ปีที่มีคนติดตามในอินสตาแกรมถึง 20.9 ล้านคน ขณะที่ดิแอซกำลังยกเวทรอเพื่อนที่อยู่ที่นี่ของเขาในห้องออกกำลังกายของ 1600 Vine มิสพอนส์ชวนให้เขาไปปรากฏในวิดีโอเรื่อง My Big Fat Hispanic Family ที่มีคนดูถึง 12 ล้านวิว ดิแอซกลายเป็นคนมีชื่อเสียงในช่วงเวลาไม่กี่อึดใจ เขามีคนติดตามในอินสตาแกรมเพิ่มขึ้นหนึ่งล้านคนในเดือนถัดมา และได้รับบทบาทในเรื่อง Lopez รายการตลกในช่อง TV Land ทุกวันนี้ดิแอซมีคนติดตามในอินสตาแกรม 3.2 ล้านคนและเปลี่ยนสถานะจากคนขับรถอูเบอร์มาเป็นเจ้าของรถเบนต์ลีย์

สตูดิโอสานฝัน
ในปี 2010 มียูทูบแค่ 5 ช่องเท่านั้นที่มีคนติดตามมากกว่าหนึ่งล้านคน แต่ในปี 2016 มีช่องถึง 2,500 ช่องที่มีคนติดตามมากกว่าหนึ่งล้านคน ในช่วงเวลาที่ช่องต่างๆ ในยูทูบมีจำนวนเพิ่มขึ้นทุกนาทีและยูทูบเบอร์กลายเป็นอาชีพใหม่ที่ใครๆ ต่างใฝ่ฝันถึง การสร้างความโดดเด่นเพื่อให้ได้มาซึ่งชื่อเสียงในยูทูบนั้นไม่ใช่เรื่องง่ายอีกต่อไป จริงอยู่ที่ว่าทุกคนสามารถเริ่มต้นการเป็นยูทูบเบอร์ได้ด้วยการมีกล้องหรือเว็บแคมบนจอคอมพิวเตอร์ ความโด่งดังที่มาพร้อมกับความเรียบง่ายเพียงแค่ถ่ายตัวเองตอนกินข้าว ล้างหน้า แปรงฟัน อาจเพียงพอสำหรับการได้ชื่อเสียงระดับโลก 15 นาที (15 minutes of fame) ที่ดังเป็นพลุแตกขึ้นมาในช่วงเวลาสั้นๆ แล้วดับไปตามที่แอนดี วอร์ฮอล (Andy Warhol) ศิลปินชาวอเมริกันเคยกล่าวไว้ในปี  1968 แต่ไม่เพียงพอสำหรับการเดินหน้าเพื่อเป็นยูทูบเบอร์ที่มีผู้ติดตามเป็นล้านคน ความน่าสนใจของวิดีโอกลายเป็นสิ่งที่ผู้ชมมองหาไปพร้อมกับหน้าตาและบุคลิกเฉพาะตัวของยูทูบเบอร์ ในฐานะเมืองหลวงแห่งอุตสาหกรรมความบันเทิงของสหรัฐฯ แอลเอมีแหล่งทรัพยากรในการสร้างและผลิตวิดีโอให้เหล่ายูทูบเบอร์ได้เข้าถึงเพื่อโลดแล่นไปกับจินตนาการ ไม่ว่าจะเป็นอุปกรณ์ในการถ่ายทำ สตูดิโอถ่ายทำ สตูดิโอตัดต่อ เวิร์กช็อป และสัมมนาต่างๆ เพื่อกระตุ้นให้ยูทูบเบอร์มีโอกาสได้ทดลองหาวิธีการนำเสนอคอนเทนต์ในรูปแบบใหม่ ได้ลองผิดลองถูกกับวิธีการเล่าเรื่องแบบใหม่ และนำเสนอความคิดสร้างสรรค์ที่พวกเขามีในรูปแบบที่หลากหลาย 

©youtube.com/creators

YouTube Creator Space ได้รับการก่อตั้งขึ้นในแอลเอเพื่อให้บริการต่างๆ ที่ช่วยให้พวกเขาสามารถผลิตวิดีโอได้ตามใจฝันโดยไม่มีค่าใช้จ่าย ยูทูบเบอร์ที่มีคนติดตามอย่างน้อย 10,000 คน (หรืออย่างน้อย 1,000 สำหรับหน่วยงานที่ไม่หวังผลกำไร) สามารถเข้าใช้บริการดังกล่าวได้ โดยจะต้องผ่านการอบรมออนไลน์เรื่องของใช้สถานที่ อุปกรณ์ และความรู้เรื่องลิขสิทธิ์ ซึ่งใช้เวลาประมาณหนึ่งชั่วโมง และเข้าอบรมการใช้สถานที่ผ่านการไลฟ์ ซึ่งบังคับให้เจ้าของช่องและโปรดิวเซอร์เข้าร่วมอบรม จากนั้นจะมีการเซ็นสัญญาข้อตกลงในการใช้บริการสถานที่แห่งนี้กับ Google เมื่อทำสัญญากันเรียบร้อยยูทูบเบอร์จะสามารถเข้าใช้บริการต่างๆ ได้ เช่น ในพื้นที่ส่วน Tech Cage ยูทูบเบอร์สามารถเข้ามาเลือกใช้พร็อพและอุปกรณ์ต่างๆ ที่จำเป็นในการถ่ายทำโดยลงชื่อใช้งานทางออนไลน์ เลือกโรงถ่ายที่ต้องการใช้ เลือกอุปกรณ์ที่ต้องการใช้ เพื่อในวันถ่ายทำ ห้องและอุปกรณ์จะถูกจัดเตรียมไว้ให้สามารถนำไปใช้ถ่ายทำได้ทันที นอกจากถ่ายทำแล้ว ยังมีห้องตัดต่อเตรียมไว้ให้พร้อมสำหรับโพสต์โปรดักชันเช่นกัน สิ่งที่ YouTube Creator Space ต้องการมอบให้กับนักสร้างสรรค์เหล่านี้ คือ โอกาสในการทดลองสร้างคอนเทนต์รูปแบบต่างๆ ลดสิ่งกีดขวางในการทำงานและความคิดสร้างสรรค์ สิทธิ์ในการเข้าใช้บริการของ YouTube Creator Space จะแปรตามจำนวนของคนติดตามช่องต่างๆ เช่น ช่องที่มีผู้ติดตาม 0-10,000 คน จะได้สิทธิ์เข้าร่วมฟังสัมมนาและกิจกรรมต่างๆ จำนวนผู้ติดตาม 10,000-100,000 คนจะได้ใช้พื้นที่โรงถ่ายในการทำงาน 1 วันต่อเดือน จำนวนผู้ติดตาม 100,000-1,000,000 จะได้ใช้พื้นที่โรงถ่ายในการทำงาน 3 วันต่อเดือน และถ้ามีผู้ติดตามมากกว่า 1 ล้านคนจะได้ใช้พื้นที่โรงถ่ายในการทำงาน 6 วันต่อเดือน

©youtube.com/creators

นายหน้าช่วยหารายได้ 
จริงที่ว่าจุดเริ่มต้นของเหล่ายูทูบเบอร์คือ การสร้างวิดีโอตามความสนใจของตัวเอง แต่เมื่อช่องทางนี้สามารถสร้างชื่อเสียงและรายได้ที่เป็นกอบเป็นกำได้ แถมคู่แข่งก็มีเพิ่มขึ้นทุกๆ นาที ความสนุกกับการได้ถ่ายทอดเรื่องราวผ่านวิดีโออาจจะไม่เพียงพออีกต่อไป เมื่อช่องยูทูบของอเฮิร์นมีคนติดตามกว่าหนึ่งแสนคน การผลิตวิดีโอกลายเป็นอาชีพหลักของเขา “ก่อนหน้านี้ผมยืนอยู่นอกบาร์และมีคนจำผมได้” อเฮิร์นวัย 26 กล่าว “เรื่องนี้ทำให้ผมรู้สึกว่ามันเจ๋งมากและทำให้ผมอยากผลิตวิดีโอมากขึ้น” แต่แรงกดดันในการหารายได้และการแข่งกันเป็นดาวค้างฟ้ากับดาวเด่นดวงอื่นๆ ในแอลเอก็มีไม่น้อย “ก่อนหน้านี้ผมสนุกกับมัน ผมไม่ได้คิดถึงเรื่องว่ามันจะสร้างรายได้ แต่พอมันกลายมาเป็นอาชีพและผมไม่อยากรู้สึกแบบนั้น… การแข่งขันในลอสแอนเจลิสสูงมาก มันเป็นเรื่องยากที่คุณจะโดดเด่นจากคนอื่นๆ” อเฮิร์นกล่าว

ดังนั้นนอกจากจะผลิตวิดีโอแล้ว ยูทูบเบอร์ต้องหันมาให้ความใส่ใจกับเรื่องอื่นๆ อีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็น YouTube’s built-in analytics ซอฟต์แวร์ที่สร้างขึ้นโดย Google ซึ่งกลายเป็นแหล่่งข้อมูลที่แยกออกจากธุรกิจของยูทูบเบอร์ไม่ได้ พวกเขาต้องให้ความใส่ใจกับรูปหน้าปก แท็ก คำอธิบาย ชื่อ ช่วงเวลาและความถี่ในการโพสต์วิดีโอ รวมถึงความถี่ในการกดข้ามวิดีโอ สำหรับยูทูบเบอร์บางคน การตามดูข้อมูลทุกอย่างเหล่านี้ไม่ใช่เรื่องง่าย “ผมไม่อยากดูตัวเลขพวกนั้น” อเฮิร์น กล่าว “ผมแค่อยากจะทำวีดีโอ” เขาจึงยอมให้ส่วนแบ่งร้อยละ 10 จากผลประโยชน์จากช่องของเขาให้กับ MCNs

©youtube.com/creators

ธุรกิจ Multi-Channel Networks (MCNs) หรือนายหน้าสำหรับยูทูบเบอร์จึงผุดขึ้นเป็นดอกเห็ดในแอลเอเพื่อสนองความต้องการของยูทูบเบอร์ เน็ตเวิร์กเหล่านี้ คือ บริษัทอิสระที่ก่อตั้งขึ้นเพื่อผลักดันยูทูบเบอร์ให้มีชื่อเสียงและช่วยพัฒนาทักษะที่พวกเขาจำเป็นต้องมี รวมทั้งช่วยเหลือในเรื่องของเนื้อหา โปรแกรม การขายสินค้า เงินลงทุน โปรโมชัน หรือการบริหารจัดการคนดู ไม่ต่างอะไรกับนายหน้าหรือผู้จัดการส่วนตัวที่วางแผนโปรโมตให้พวกเขาได้แจ้งเกิดเป็นดาวรุ่งดวงใหม่ และกลายเป็นแบรนด์ที่น่าเชื่อถือได้อย่างสมใจ MCNs ในแอลเอมีจำนวนไม่น้อยไม่ว่าจะเป็น Maker Studios, Fullscreen หรือ Studio 71 จริงอยู่ที่ว่าไม่จำเป็นที่จะต้องอยู่อาศัยในแอลเอเพื่อที่จะได้เซ็นสัญญากับเน็ตเวิร์กต่างๆ แต่การได้อยู่ใกล้กันก็ทำให้การทำงานเป็นเรื่องง่ายและสะดวกมากกว่า Studio 71 ให้บริการวางแผนการตลาดแบบครบวงจรเพื่อช่วยเหล่านักสร้างสรรค์และแบรนด์ต่างๆ ผลิตและเผยแพร่เนื้อหาให้มีประสิทธิภาพมากที่สุดโดยให้บริการต่างๆ เช่น โปรดักชันถ่ายทำและผลิตเนื้อหาสำหรับทุกแฟลตฟอร์ม การบริหารจัดการช่องเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด การทำโซเชียลมีเดียโปรโมชันเพื่อสร้างความสัมพันธ์กับผู้ชม ให้บริการวิจัยข้อมูลและพฤติกรรมคนดู การผลิตสินค้าเพื่อขาย บริการด้านโฆษณาผ่านหลากหลายแพลตฟอร์ม ไม่ว่าจะเป็น AdWords TrueView หรือโฆษณาทางเฟซบุ๊ก ช่วยสร้างโอกาสในการเพิ่ม CPM หรือหาสปอนเซอร์ ช่วยสร้างแบรนด์และหาโอกาสในการสร้างรายได้ รวมทั้งช่วยในเรื่องของการจัดการลิขสิทธิ์ หรือแม้แต่การนำเพลงมาใช้ในวิดีโอ ความสำคัญของผู้จัดการเหล่านี้ คือ วิธีการทำการตลาดสำหรับช่องต่างๆ ของยูทูบ เหล่ายูทูบเบอร์ต้องการเงินทุนจากบริษัทต่างๆ การสนับสนุนจากหน่วยงานต่างๆ การอัพโหลดอย่างต่อเนื่อง ฐานแฟนๆ ผู้ชมที่เหนียวแน่น การร่วมมือกับยูทูบเบอร์ชื่อดังคนอื่นๆ ความถนัดในการใช้ Google Analytics การผลิตวิดีโอที่เอื้อต่อการแทรกโฆษณาเพราะเหล่าสปอนเซอร์รักรายการที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับความสวยงาม เกม การปรับปรุงบ้าน เพราะสามารถแทรกโฆษณาในวิดีโอได้ง่ายกว่ารายการประเภทอื่นๆ

ไม่ว่าจะยุคไหนสมัยไหน แอลเอยังเป็นเมืองที่ผู้คนต่างเฝ้าฝันมาเริ่มต้นชีวิตใหม่และสร้างชื่อเสียงที่นี่ ผู้คน บริการ และบรรยากาศของเมือง ต่างถูกปรับเปลี่ยนให้พร้อมรองรับความต้องการในการล่าฝันของคนในแต่ละยุคได้อย่างไม่บกพร่อง คงจะอยู่ที่นักล่าฝันแต่ละคนว่าจะเลือกไปให้ถึงปลายทางแบบไหนในช่วงเวลาที่อินเทอร์เน็ตไม่เคยหลับใหลและยูทูบเองไม่มีการปิดสถานี จะเป็นความโด่งดังมีชื่อเสียงระดับโลก 15 นาที หรือจะเป็นดาวค้างฟ้าลอยเด่นเหนือเมืองแห่งนี้ก็อยู่ที่ฝีมือของยูทูบเบอร์แต่ละคน

ที่มาภาพเปิด: Caleb George/Unsplash

ที่มา: 
Here's what it actually costs to live in America’s most expensive cities โดย Thomas C. Frohlich จาก usatoday.com
Inside the Hollywood Home of Social Media’s Stars. (Don’t Be Shy.) โดย Daisuke Wakabayashi จาก nytimes.com
Inside The Production Studios at YouTube Space Los Angeles | Billboard โดย Billboard จาก youtube.com
Multi-Channel Networks 101 โดย Lori Kozlowski จาก forbes.com
The top 10 YouTube influencers earned $180.5 million in 2018 โดย Zameena Mejia จาก cnbc.com
Unlock the Space จาก youtube.com
What it takes to achieve fame and fortune on YouTube โดย Leanna Garfield จาก businessinsider.com
Why Kids Want to be YouTubers When They Grow Up โดย Rachel Hall จาก medium.com
YouTube: how vloggers became the new Oprah Winfreys โดย Thomas C. Frohlich จาก ft.com
YouTube now has over 1.8 billion users every month, within spitting distance of Facebook's 2 billion โดย Ben Gilbert จาก businessinsider.com

เรื่อง: ชาลินี วงศ์อ่อนดี