ไม้ทางเลือก เลือกใหม่เพื่อโลกใหม่

แม้ไม้จะเป็นวัสดุธรรมชาติที่มีความหลากหลาย แต่ไม้ที่ครองความต้องการตลาดกลับมีเพียงไม่กี่ชนิด ด้วยคุณสมบัติแข็งแรง ยืดหยุ่น ลายสวยพิมพ์นิยม หรือผ่านการทดสอบใช้งานมาแล้วว่าตอบโจทย์จนเป็นที่ยอมรับ จึงทำให้ไม้อื่นมักถูกตัดสินว่าด้อยกว่าและผลาญทำลายลงอย่างน่าเสียดาย ทั้งที่ทุกชนิดล้วนมีคุณค่า เอกลักษณ์ และประโยชน์ที่แตกต่างกันไป โดยเฉพาะปัจจุบันที่ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีและนวัตกรรมสามารถพัฒนาวัสดุไม้ทางเลือกใหม่ ๆ เพื่อการใช้งานอย่างคุ้มค่าและสร้างสรรค์เกินกว่าจะประเมินได้ด้วยสายตาแบบเดิม

ไม้จามจุรีแปรรูป ความงามอีกระดับของไม้อันเดอร์เรท
ไม้โอ๊ค ไม้แอช หรือ ไม้บีช จัดเป็นไม้ยอดฮิตในการผลิตเฟอร์นิเจอร์ อย่างไรก็ตามเพื่อจะได้ไม้สวย ๆ เหล่านี้มาใช้งานผู้ประกอบการต้องยอมแบกภาระต้นทุนในการนำเข้าจากต่างประเทศ แต่ไม่ใช่สำหรับ Moonler แบรนด์เฟอร์นิเจอร์ร่วมสมัย จังหวัดเชียงใหม่ ที่คิดต่างและเลือกมองหาไม้ท้องถิ่นทดแทน จนพบกับความน่าสนใจของ ‘ไม้จามจุรี’ พืชเศรษฐกิจโตเร็ว หาง่าย และมีแหล่งปลูกสำคัญอยู่ไม่ไกลที่จังหวัดลำปางซึ่งปลูกไว้เพื่อใช้ประโยชน์ในการเลี้ยงครั่งเป็นหลัก

ด้วยความที่เนื้อไม้มีความชื้นค่อนข้างมากทำให้บิดงอง่ายและกลายเป็นไม้นอกสายตา แต่เมื่อเทียบกับความสวยงามและคุ้มค่า Moonler จึงเดินหน้าพัฒนากระบวนการแปรรูปที่ช่วยหักลบกลบข้อด้อยควบคู่เพิ่มศักยภาพของไม้จามจุรีโดยใช้เทคนิคพิเศษที่ผสมผสานระหว่างเทคโนโลยีกับทักษะภูมิปัญญาเชิงช่างดั้งเดิม

เริ่มตั้งแต่คัดสรรต้นจามจุรีที่มีอายุ 30 ปีขึ้นไป นำมาตัดเป็นท่อน ไสเนื้อไม้เป็นแผ่น แล้วออกผึ่งแดดให้เนื้อไม้แห้ง โดยขั้นตอนนี้จะต้องอาศัยความชำนาญในการควบคุมความชื้นที่เหมาะสมตลอดระยะเวลา 1 เดือนเต็ม ครบกำหนดจึงย้ายเข้าเครื่องอบ ก่อนนำเนื้อไม้ที่ได้มาแปรรูปเป็นเฟอร์นิเจอร์และข้าวของเครื่องใช้ต่าง ๆ พร้อมขัดผิวและเคลือบด้วยสารพอลิยูรีเทนหรือน้ำมันธรรมชาติ (Natural Oil)

ผลิตภัณฑ์จากไม้จามจุรีแปรรูปเหมาะสำหรับงานตกแต่งภายในอาคารหรืองานกึ่งภายนอกอาคาร โดดเด่นด้วยลวดลายของเนื้อไม้สวยงามและชัดเจนเป็นเอกลักษณ์ รวมถึงโทนความเข้มสีที่แม้จะมาจากต้นเดียวกันแต่แตกต่าง ประหนึ่งงานศิลปะจากธรรมชาติที่มีเพียงชิ้นเดียว นอกจากนี้ยังไม่มีข้อจำกัดเรื่องขนาดหน้าไม้เช่นไม้นำเข้าที่กำหนดรูปแบบและขนาดเป็นมาตรฐาน ทำให้สามารถนำไปต่อยอดสร้างสรรค์ผลงานได้หลากหลายรูปแบบมากกว่าเดิม

ไม้ไผ่อัด จากงานจักสานสู่วัสดุด้านสถาปัตยกรรมและวิศวกรรม
เพราะไม้ไผ่เป็นหนึ่งในวัสดุพื้นถิ่นที่มีการนำมาประดิษฐ์ของใช้ในชีวิตประจำวันกันมานานนม จึงอาจทำให้หลายคนคิดว่าการใช้งานไม้ไผ่เป็นเรื่องง่าย แต่ความจริงก็คือไม้ชนิดนี้มีข้อจำกัดหลายอย่าง เช่น ขนาดลำต้นที่ไม่เสถียรทั้งความยาว ความหนา และความตรงทำให้ปรับแต่งยาก รวมถึงการดัดงอที่ต้องอาศัยทักษะความชำนาญและความรู้ในการเลือกพันธุ์ไผ่ เหตุนี้มันจึงมักถูกนำไปใช้งานในลักษณะดิบ ๆ หรือออกแบบเป็นผลิตภัณฑ์และหัตถกรรมดั้งเดิมเสียส่วนใหญ่ 

แต่ด้วยข้อดีที่ไม่อาจปฎิเสธอย่างการที่เป็นพืชโตไว อาศัยน้ำน้อย ปลูกแค่ 3 ปีก็สามารถนำมาแปรรูปได้ทันที แถมการตัดโค่นเพื่อเก็บเกี่ยวผลผลิตก็ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศน์น้อยกว่าและไม่จำเป็นต้องปลูกใหม่ โรงงานไม้ไผ่อัดจังหวัดลำพูน จึงทุ่มเททดลองและพัฒนา กระทั่งประสบความสำเร็จเป็นผู้ผลิตวัสดุ ‘ไม้ไผ่อัด’ เจ้าแรกของประเทศไทย โดยเป็นการต่อยอดภูมิปัญญาหัตถกรรมจักสาน ‘ลายสอง’ ซึ่งช่วยเพิ่มเรื่องของความแข็งแรง ก่อนนำมาผ่านกระบวนการเคลือบน้ำยาสูตรเฉพาะ จากนั้นบีบและอัดกาวด้วยเครื่องจักร เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ไม้อัดจากไผ่ที่มีความคงทนแข็งแรง ไม่บิดงอ ทนน้ำไม่ลอกบวม ตลอดจนป้องกันมอดและปลวก ตอบโจทย์การใช้งานที่หลากหลายไม่ว่าจะเป็นด้านสถาปัตยกรรมหรือวิศวกรรมก่อสร้าง อาทิ กรุผนัง ฝ้าเพดาน งานไม้แบบ ตกแต่งภายใน เรื่อยไปจนสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์เฟอร์นิเจอร์ดีไซน์ร่วมสมัย สะท้อนมนตร์เสน่ห์ลวดลายงานจักสานพื้นบ้านล้านนา 

เรื่อง : คุณากร เมืองเดช