นิล เป็นแร่รัตนชาติชนิดหนึ่งที่มีคุณภาพดีที่สุดของจังหวัดกาญจนบุรี เป็นอัญมณีที่มีสีดำสนิทและมีความเป็นเงางาม นิลมีอยู่ 3 ชนิด คือ นิลตัน นิลเสี้ยน และนิลติดเหล็ก แต่ที่นิยมนำมาทำเป็นเครื่องประดับคือนิลตัน เพราะเมื่อนำมาเจียระไนแล้วให้ความสวยงามและราคาไม่แพงมากนัก สำหรับเครื่องประดับที่ทำด้วยนิล ได้แก่ ต่างหู สร้อยคอ จี้ แหวน ฯลฯ